Ekber ve Erşed sistemi nedir ? Ekber ve Erşed sistemi hangi padişah zamanında uygulamaya konmuştur? Ekber ve Erşed Sisteminin özellikleri nelerdir?
Ekber ve Erşed Sistemi Nedir?
Ekber ve Erşed (Erşet) Sistemi, Osmanlı Devleti zamanında en yaşlı ve en olgun (bilge) hanedan üyesinin başa geçirildiği sisteme verilen addır. Özellikle Fetret Devrinde yaşanan sorunlar Osmanlı İmparatorluğu’nun geleceğini tehlikeye atmıştır. Bunun üzerine çözüm arayışına girilmiş ve ekber ve erşet sistemi uygulanmaya konulmuştur.
Ekber ve erşed sistemi ne zaman getirildi?
Ekber ve Erşed Sistemi, Padişah 1. Ahmet zamanında ortaya konmuştur! Yani ekber ve erşed sistemini getiren padişah “1. Ahmed” dir.
Ekber ve Erşed sistemi hangi padişah zamanında uygulamaya konmuştur?
1.Ahmet veraset sisteminde yaptığı düzenleme ile saltanat boşalırsa hanedanın en büyüğü (Ekber) ve en olgunu (Erşed) padişah olur hükmünü getirmiştir. Böylece şehzadelerin sancağa gönderilme geleneğinden vazgeçildi.
Ekber ve Erşed Sisteminin Özellikleri:
Ekber Erşed Sistemi, kendi içinde bazı özellikler barındırır. Bu özellikler kimi zaman iyi kimi zaman ise kötü özellikler gösterebiliyordu. Ekber ve erşed sisteminin osmanlıya getirdiği sonuçlar olumlu ve olumsuz olarak ayrılabilir.
Ekber ve erşed sisteminin olumlu ve olumsuz yönleri:
- Ekber ve Erşed (Erşet) Sistemi ne göre; hanedanda en yaşlı ve olgun üye kim ise o tahta geçerdi ve hanedanın diğer üyeleri buna bir şey demezdi.
- Ekber ve Erşet sistemi sancağa çıkma usulüne son vermiştir. Bu nedenle şehzadeler devlet yönetimi konusunda bilgi, beceri ve tecrübe edinememişlerdir. Bu sorunla birlikte de kafes usulü uygulanmaya başlamıştır.
- Ekber ve Erşed sistemi devletin yönetimi açısından hem olumlu hem de olumlu sonuçları olmuştur. Ayrıca devlet yönetimi konusunda yetersiz olduğu söylenen I. Ahmet döneminde bu sistem uygulanmaya konulmuştur.
- Ekber ve Erşed sistemi ne göre dediğimiz gibi hanedanın en yaşlı üyesi tahta geçeceğinden dolayı taht kavgaları son bulmuştur.
- Ekber ve Erşet sistemiyle birlikte kafes usulü gelmiştir. Kafes usulünün olumsuz yönü ise şehzadeler sarayda yetişmeye başlamışlardır dolayısıyla bu da şehzadelerin tecrübe kazanmalarına engel olmuştur.
- Kafes usulü ile yetişip tahta geçen padişahlar diğer padişahlara göre askeri ve siyasi olaylarda daha bilgisiz ve yeteneksiz olmuşlardır. Bu durum da devlet yönetimi için tehdit arz etmiştir.