Empedans Nedir? Empedans Nasıl Hesaplanır?

Devrelerle ve elektriksel ifadelerle/işlemlerle uğraşıyorsanız direnç, empedans gibi kavramlarla karşılaşmanız olası bir durum. Peki empedans nedir, nasıl hesaplanır, empedans formülü nedir?

Empedans Nedir?

Empedans, bir devrenin alternatif akıma karşı gösterdiği dirence verilen isimdir. Ohm (Ω) cinsinden ölçülmektedir. Empedans “Z” sembolü ile gösterilir. Bir elektrik devresinin empedansını hesaplayarak devrenin elektron akışına (akıma) ne kadar direnç gösterdiğini ölçebilirsiniz.

Herhangi bir devrede mevcut akımı yavaşlatan ve aynı zamanda empedansa katkıda bulunan iki farklı etki vardır:

  • Direnç (R), malzemenin ve bileşenin şeklinin etkilerinden kaynaklanan akımın yavaşlamasıdır. Bu etki en fazla dirençlerde bulunur, ancak tüm bileşenler az da olsa biraz direnç gösterir.
  • Reaktans (X), akım veya voltajda bulunan elektrik ve manyetik alanlardaki karşıt değişimlerden kaynaklanan akımın yavaşlamasıdır. Bu etki en çok kapasitörlerde ve bobinlerde görülür.

Empedans, Direnç ve Reaktansın bileşkesinden oluşur. Alternatif akım bir empedans üzerinden geçtiği zaman, geçen akım ile gerilim düşümü arasında 0o ile 90o arasında bir faz farkı olabilir. Faz farkı sıfırolduğunda empedans tamamen resistif yani sadece direnç olur. Faz farkı 90o (pozitif veya negatif)olduğunda ise empedans (indüktif(+90o) veya kapasitif(-90o)) yani sadece reaktans olur. Empedans “Z” ile gösterilir ve birimi ohm’dur(Ω).

empedans hesaplama

Empedans Nasıl Hesaplanır?

Empedansı hesaplamak için; bir devrede yer alan bütün dirençlerin değerlerini, akımın hız, yön ve güç açısından değişimine bağlı olarak direnç gösteren tüm bobinlerin ve kapasitörlerin empedansını bilmeniz gerekir.

Empedans Formül

  1. Empedans Z = R veya XLveya XC(eğer yalnızca biri varsa)
  2. Yalnızca seri bağlı empadans Z = √(R2 + X2(eğer R ve X’in bir türü varsa)
  3. Yalnızca seri bağlı empadans Z = √(R2 + (|XL – XC|)2(eğer R, XL ve XC varsa)
  4. Herhangi bir devredeki empedans = R + jX (j sanal sayıdır √(-1))
  5. Direnç R = ΔV / I
  6. Endüktif reaktans XL = 2πƒL = ωL
  7. Kapasitif reaktans XC = 1 / 2πƒC = 1 / ωC