Empresyonizm (İzlenimcilik) Nedir?
Empresyonizm kısaca nesneyi doğrudan doğruya tasvir ve analiz etme yerine, onun uyandırdığı duyguları anlatma yoludur.
İzlenimcilik veya empresyonizm, 19. yüzyılda Fransa’da ortaya çıkan ve bütün sanat dallarını, özellikle resmi etkileyen akım. Doğadaki unsurların kişinin içinde oluşturduğu izlenimleri, duygusal izleri yansıtmayı hedefler. Bu akım içerisinde yer alan sanatçılar, doğayı objektif bir gerçek olarak değil, kendilerinde yarattığı izlenimi resme (veya edebi esere) aktarırlar.
Empresyonizm’in özellikleri nedir?
1. Akımın en önemli özelliği bir izlenimin uyardığı duyguların duyulduğu gibi yansıtılmasıdır.
2. Anlam kapalıdır.
3. Bu akımın yazarı, doğrudan doğruya gördüğü gerçeği değil de, gördüklerinin ve izlediklerinin kendisi üzerinde bıraktığı izlenimi ve duyumu esas alır.
4. Daha çok edebiyatta ve resimde gelişmiştir.
5. Dış aleme, ondaki varlıklara ve nesnelere karşı ilgisizdirler.
6. Edebiyatta, resimde, müzikte okuyucunun, seyircinin, dinleyicinin eserle karşı karşıya gelir gelmez edineceği izlenim bu akımın tatlı, yumuşak, kucaklayıcı, canlı teması olmuştur.
7. Empresyonist sanatçının anlattığı dış dünya değil, dış dünyadaki varlıkların hayâle bürünmüş izlenimleridir.
8. Empresyonistler, etkici ve duygucudurlar. Zaten empresyon, etki – duygu anlamındadır.
9. Empresyonizm, esas olarak ve her şeyden önce özgürlüğün simgesidir, sembolüdür.
10. Hayale ve soyut betimlemelere yer verilmiştir.
11. Her şey sanatçının duyumuna bağlı olarak anlatılır.
12. Objenin kişi üzerindeki izlenimleri önemli olduğu için realizmin karşıtıdır.
13. Sanatçılar eserlerinde kendi iç dünyalarını dile getirmişlerdir.
Empresyonizm’in Resimdeki Temsilcileri:
- Auguste Renoir
- Claude Monet
- Van Gogh
- Cezanne
- Sisley
Empresyonizm’in Edebiyattaki Temsilcileri:
- R. Maria Rilke
- Arthur Rimbaud
- Paul Verlaine
- James Joyce
Empresyonizm’in Türk Edebiyatındaki Temsilcileri:
- Ahmet Haşim
- Cenap Şahabettin
Türk Edebiyatı’nda Empresyonizm:
Türk Edebiyatı’nda İzlenimci olarak tarif edilebilecek bir şair yoktur. Ancak bütünüyle olmasa da Empresyonizm çizgisine yaklaşan bazı isimler yer almaktadır. Ahmet Muhip Dranas, Cahit Sıktı Tarancı gibi bazı ismimler İzlenimcilik akımına yatkın birkaç örnek şiirleri bulunmaktadır. Bunun yanı sıra Empresyonizm’in Sembolizm ile benzerliği zaman zaman Ahmet Haşim ve Cenap Şahabettin’i de İzlenimci çizgiye yaklaştırmıştır.
