Karagöz ve Hacivat:
Karagöz ve Hacivat karşılıklı konuşmaya dayanan, iki boyutlu figürlerle perdede oynatılan bir gölge oyunudur.
Bu iki karakterin gerçekten yaşayıp yaşamadığı, yaşadıysa nerede nasıl yaşadığı kesin olarak bilinmemektedir. Anlatılanlar rivayete dayanır, zira gerçekten yaşamış olsalar bile büyük ihtimalle bahsedilen dönemde tarih kitaplarına girecek kadar önemli bulunmamışlardır.
Halkbilimciler Karagöz’ün bazı oyunlarda çingene olduğunu kendi ağzıyla itiraf etmesi, Bulgar gaydası çalması ve Evliya Çelebi’nin tanıklığına dayanarak Bizans imparatoru Konstantin’in Çingene seyisi Sofyozlu Bali Çelebi olduğunu ileri sürmektedir. Bir diğer rivayet ise Hacı ivaz Ağa ya da halka mal olan adıyla Hacivat ve Trakya’da bulunan Samakol köyünden demirci ustası Karagöz, Orhan Gazi devrinde Bursa’da yaşamış cami yapımında çalışan iki işçidir.
Kendileri çalışmadıkları gibi diğer işçilerin de çalışmasını engellemektedirler. Orhan Gazi’nin, “cami vaktinde bitmezse kelleni alırım” dediği cami mimarı, caminin vaktinde bitmemesine karagöz ve Hacivat’ı şikayet eder. Bunun üzerine bu ikili başları kesilerek idam edilir. Karagöz ve Hacivat’ı çok seven ve ölümlerine çok üzülen şeyh Küşteri, ölümlerinin ardından kuklalarını yaparak perde arkasından oynatmaya başlar. Bu sayede Hacivat ve Karagöz tanınır.
Karagöz ve hacivatın kişilik özellikleri:
Karagöz:
İsmi gibi karagöz olup gölge oyunlarının başrol oyuncusu olmuştur. Karakteri ise dışa dönük, istediğini söyleyen, cahil kalmış, uyanık olma çabasında, dolandırıcı, insanlardan faydalanmak, kusurlarını gördüklerinin yüzüne vurmaktadır. Devamlı başı dertte olup kimse sevmez.
Hacivat:
Gölge oyununun da karagöze göre tam ters özelliklere sahiptir. Eğitim almış, kibar, nazik, müzik, edebiyat, resim ekonomi sevip güzel hitap eden birisidir. Görgülü olması ile başkaları ile iletişime geçerler. Politik davranıp, içten pazarlıklı ve yüze gülen kişiliktedir. Oyunlarda bazı zaman anlayışlı, ara bulucu, insanlara yardım eden duruş gösterir. Karagöz’ü işinde çalıştırmayı çok sever zengin olduğu gibi güzel bir hayata sahiptir.
