Ünsüz Yumuşaması (Sessiz Yumuşaması):
Türkçede sert ünsüzlerden “p – ç – t – k” biten bir sözcüğe ünlü ile başlayan bir ek getirildiğinde, bu sözcüğün sonundaki ünsüz yumuşayarak “b – c – d – g” ye dönüşür. Bu kurala ünsüz değişimi ya da ünsüz yumuşaması denir.
Ünsüz yumuşamasında;
p ünsüzü → b ünsüzüne,
ç ünsüzü → c ünsüzüne,
t ünsüzü → d ünsüzüne,
k ünsüzü → g veya ğ ünsüzüne dönüşerek yumuşar.
» dolap – ı → dolabı
↓ sert.——— ↓ yumuşak
» ağaç – ı → ağacı
↓ sert.——— ↓ yumuşak
» çocuk – u → çocuğu
↓ sert.——— ↓ yumuşak
⇒ NOT: Bazı tek heceli kelimelerde yumuşama olmaz.
Örnek:
» top – u → topu,
» et – i → eti
» süt – e → süte
» saç – ın → şaçın
⇒Not: Yabancı sözcüklerde yumuşama görülmez.
Örnek:
» hukuk – u → hukuku
» tabiat – ı → tabiatı
» devlet – e → devlete
⇒Not: Özel isimlerin sonunda bulunan sert ünsüzler yazarken yumuşamaz, okunurken yumuşar.
YAZILIŞI————OKUNUŞU
Mehmet’e → Mehmede
Zonguldak’a → Zonguldağa
Sinop’a → Sinoba